AROMATHERAPIE GIDS: Alles over Etherische Olie

Deze ultieme Aromatherapie gids gaat over etherische olie en is niet alleen voor aromatherapeuten bedoeld maar voor iedereen die zich in de fascinerende wereld van natuurlijke geuren wilt verdiepen. Oliën uit planten kunnen hun steentje bijdragen aan gezondheid en welzijn. Alleen al het verdampen van een ‘geurtje’ kan een plezierige beleving en goede sfeer opleveren. In een goede sfeer voelt zich men open en veilig. Die gevoelens hebben direct invloed op de stemming en het gedrag. aromatherapie olie

Wat is een etherische of essentiële olie? aromatherapie olie

Een etherische olie is een olie gewonnen uit plantendelen, zoals de bladeren, wortels of bloemetjes. De olie is de “essence” van de plant. Elke olie heeft haar eigen geur en werking. De olie is door verdamping goed te ruiken in de lucht. Ook kunnen ze op de huid gebruikt worden, bijvoorbeeld in een basisolie en de meeste oliën zijn geschikt voor inname. 

Hoe worden etherische olie geproduceerd?

De meeste oliën worden gewonnen door middel van waterdamp of stoomdestillatie. De plantendelen worden gekookt in water. De olie wordt door middel van een trechtertje opgevangen, terwijl het water verdampt in de lucht. Dit verdampte water wordt Hydrolaat genoemd en is een bij product bij het produceren van essentiële oliën. Er zijn een aantal oliën die door koude persing of extractie worden gewonnen. Citroen olie bijvoorbeeld is een olie die net als de basisoliën gewonnen wordt door middel van koude persing.

Verschil tussen een etherische olie en essentiële olie

In de aromatherapie zie je vaak verschillende namen staan, etherische olie of essentiële olie. Toch staan ze allebei voor hetzelfde: een pure olie verkregen uit plantendelen door middel van waterdamp destillatie of extractie. In het Engels betekent het ‘Essential Oil’, genoemd naar de “essence” van de plant.  

Zie je echter geurolie, aroma of parfum olie staan, dan verwijst dit naar een chemische nabootsing van de geur en deze olie heeft dan ook niets van de therapeutische waarde die we bij onze producten beschreven hebben.

Kwaliteit van een essentiële olie herkennen

Kwaliteit is erg belangrijk. De beste kwaliteit of premium kwaliteit is als een olie 100% puur is en dus geen toevoegingen heeft. Van een verdunde olie heb je gewoon veel meer nodig om van de therapeutische werking gebruik te maken. Het verschil tussen een echte olie en chemische namaak is iets lastig. Bij een ECHTE olie staat bij de ingrediënten de Latijnse naam van de plant. Bij een nep olie staat hier alleen ‘parfum’. Nu weet je genoeg om 100% echte oliën te herkennen. Het laatste punt is biologisch. Een biologische olie is sterker. Echter niet elke bedrijf heeft een keurmerk. Let op dat ergens op de verpakking “Biologisch” of “Organic” vermeld staat. 

Toepassingen en dosering van etherische oliën aromatherapie

Heel lang werd gedacht dat aromatherapie alleen via inhalatie/ verdamping werd gedaan. Er zijn sindsdien studies geweest die hebben aangetoond dat de oliën ook via de huid en inwendig worden opgenomen. Er zijn in totaal 3 toepassingen voor etherische olie: Verdamping, via de huid en via Inname.

Verdamping/ inhalatie

Via de neus is de snelste en eenvoudigste methode om een essentiële olie op te laten nemen door het lichaam. Via verdamping hebben geuren een psychologische en fysiologisch effect. Met het verdampen van etherische oliën kun je emoties en gedrag beïnvloeden, de lucht zuiveren van microben, enkele vormen van hoofdpijn behandelen en verdamping is een effectieve methode bij bronchitis en verkoudheid. 

Directe Inhalatie aromatherapie

• Op je kleding of kussen: Druppel 1 – 3 druppels essentiële olie op je kleding(bij je kraag) of op je kussensloop en regelmatig inademen. Op deze manier kun je de olie goed gebruiken bij slapeloosheid. Je kunt uiteraard ook een tissue of zakdoek gebruiken en deze op je kussen neer leggen. 
• Stomen: Gebruik 1 – 4 druppels etherische olie in een kom kokend water. Doe een handdoek over je hoofd en probeer dit zo’n 10 minuten vol te houden. Hou zo veel mogelijk je ogen gesloten. Bij sterk tranende ogen is het beter om eerder te stoppen. Stomen is een goede methode bij holteontstekingen en andere luchtwegklachten. 
• Parfum: Wat dacht je van je eigen parfum maken met etherische oliën, afgestemd op jouw behoeftes? Op die manier inhaleer je jouw favoriete etherische oliën elke dag en heeft dit ook nog eens een positief effect op je omgeving. Lees er alles over in “Parfum maken met essentiële oliën“.

Indirecte Inhalatie 

• Tissue op de Verwarming: Het meest simpele is om een paar druppels etherische olie op een tissue op de centrale verwarming te leggen. Door de luchtcirculatie wordt de olie door de kamer verspreid. 
• Oliebrander: Een aromaverdamper van aardewerk of glas, meestal met een waxine lichtje eronder. In het bakje doe je water en vervolgens 2 – 3 druppels etherische olie erin. Met de verdamping van het water wordt de geur verspreid. 
• Aroma diffuser: Een elektronische aromadiffuser is vaak veiliger dan een oliebrander, omdat er geen kaarsje aan te pas komt. Zeer geschikt voor de kinderkamer of werkruimte. 
• Geurblokjes: Er zijn aardewerk en houten geurblokjes. Je druppelt ongeveer 6 druppels etherische olie op de uitsparing. Deze methode is vooral geschikt voor afgesloten ruimtes, zoals de auto, toilet, linnenkast, werkplek of op het nachtkastje. 
• Verdampingsbakje: Een luchtbevochtiger of verdampingsbakje is een bakje met water wat aan de radiator hangt. Hier kun je gemakkelijk enkele druppels olie in doen. 

Inhalatie van etherische olie is zeer nuttig bij luchtwegklachten, zoals zere keel, hoesten, astma en bronchitis. Bij hoofdpijn, om het immuunsysteem te versterken, bij depressieve klachten of stress, maar ook bij vermoeidheid en slapeloosheid. 

Opname via de huid

De huid is een ideale opnemer van etherische olie. Onderzoeken hebben dit ook aangetoond. De meest bekende manier om essentiële olie op de huid aan te brengen is door verdunning in een plantaardige vette olie (Draagolie) en daarna het mengsel te gebruiken als huidolie of massage olie. Onverdunde oliën worden sneller door de huid opgenomen dan verdunde oliën in een draagolie. Er zijn allerlei factoren die de opname via de huid kunnen beïnvloeden. Een warme huid neemt beter op dan een koude huid. Effectieve methodes om essentiële olie via de huid op te nemen:

• Massage

Massage is een prettige manier om van een etherische olie te genieten en heeft een positief effect op lichaam en geest. Wonden genezen sneller, stress vermindert en het immuunsysteem versterkt. Door de toevoeging van de aromatherapie worden de effecten dieper en sterker. Etherische olie tijdens de massage werkt dubbel op, via zowel aromatherapie (inhalatie) als opname via de huid. Opname via de huid is ideaal bij circulatieproblemen, vasthouden van vocht, bij hoofdpijn, problemen aan gewrichten en spieren, nervositeit, stress en oververmoeidheid. Gebruik voor een massage olie een dosering van 3 – 5% etherische olie in een plantaardige olie. 

• Huidolie of dagcrème

Je kunt kiezen om enkele druppels etherische olie in een zalf, (dag)crème of bodylotion te doen om zo de huid te verzorgen, te beschermen, te genezen en vocht vast te houden. Gels zijn iets lastiger doordat ze veel water bevatten. Hoe meer water in een product, hoe sneller de olie wordt opgenomen door de huid. Als men meer fan is van 100% natuurlijke producten kan er ook gekozen worden om de etherische olie toe te voegen aan een plantaardige (draag) olie. Deze toepassing is ideaal bij het behandelen van wonden, huidinfecties, schimmelinfecties en steenpuisten. Of als algemene verzorging om een droge huid te voorkomen. Lees ook eens het artikel “Verschillende Soorten Draagolie” om te zien welke het beste bij jou past. 

• In bad

Een heerlijk aromatisch bad doet wonderen voor lichaam en geest. Het is effectief omdat zowel door inhalatie als via de huid de olie wordt opgenomen. Een bad is aan te raden bij circulatieproblemen, hoofdpijn, slapeloosheid, menstruale problemen, spierklachten en nervositeit. Dosering: 5 – 10 druppels in een lepel honing, neutrale douchegel of plantaardige olie. 

• Onverdund

Essentiële olie wordt zelden puur op de huid gebruikt, enkel huidvriendelijke oliën zoals Lavendel, Tea tree en Helicryse zijn bewezen effectief om puur te gebruiken. Lavendel helpt bij verbrandingen of op insektenbeten. Tea tree op wondjes om te desinfecteren, schimmelnagels en schrammetjes. Helicryse is goed op blauwe plekken en aderuitstortingen.  Eén druppel op de lokale plek is voldoende.

• Kompres

Een kompres maak je van een stuk linnen doek in water gedoopt. In het water doe je ongeveer 5 druppels etherische olie. Het kompres wordt uitwendig op de huid gelegd en kun je enkele uren laten liggen. Een kompres is zeer geschikt bij spier- en reumatische pijn, verstuikingen, zwellingen, hoofdpijn en het verlagen van koorts. 

Voor aromatherapie (toepassing en dosering) bij kinderen, lees dan eerst het artikel over het “Veilig gebruik van etherische olie bij baby’s en kinderen”. Ook als je zwanger bent, gelden er andere regels. Lees hiervoor het artikel “etherische oliën voor een prettige zwangerschap“. 

Inname van etherische olie

De voedingsindustrie gebruikt essentiële olie vaak als smaakstof in producten. Zo is een pepermuntje niets anders dan een druppel Pepermunt olie in een klontje suiker. Ook veel sauzen en smaakversterkers zijn gearomatiseerd met etherische oliën. Helaas worden de meeste smaken in het laboratorium nagebootst en zijn tegenwoordig een chemische nabootsing van de olie en bezitten geen enkele toevoegende waarde meer. Dit doen ze om het gebruik van essentiële oliën in de voedingsindustrie te minimaliseren en zo de kosten te drukken.

Controverse ‘inname vs via de huid‘

Inname is een controversieel thema binnen de aromatherapie. Binnen de Franse richtlijnen in de aromatherapie zie je veel essentiële oliën als volwaardige therapievorm en als medicijn. In tegenstelling tot de Franse aromatherapie, benadrukt de Engelse Aromatherapie juist de wellness, massage en goede huidverzorging. Men gaat er vanuit dat opname via de huid voldoende is om van de therapeutische werking gebruik te maken. Uiteraard is het goed om voorzichtig te zijn met inname van essentiële oliën. Het blijven zéér geconcentreerde stoffen met een complexe samenstelling aan werkstoffen. Inname is alleen aan te raden als je zeker weet dat de betreffende olie het gewenste effect geeft of als je van te voren bij een specialist advies hebt ingewonnen.

Inwendige Toepassingen

• Via de mond
• Via zetpil
• In mondwater (als spoelmiddel)
• Direct in je neus/ oren enz.

Hoe je de olie inneemt is vaak een persoonlijke voorkeur. Je kunt met een pipet een druppel op je tong druppelen of op je hand en deze eraf likken. Dit is een makkelijke manier. De druppel wordt zo via de slijmvliezen opgenomen. Het nadeel hiervan is dat de opname door de lever vertraagd wordt en de slijmvliezen kunnen mogelijk gaan irriteren. De meest effectieve manier is om een druppel in een glas water te doen. Bijna alle oliën zullen een vliesje op het water vormen als je het direct in water druppelt. Door goed te roeren zal de druppel in het water verdeeld raken (niet oplossen), waardoor bij inname het slijmvlies niet wordt aangetast en de lever de olie goed kan opnemen.

Dosering inwendig gebruik essentiële olie

Eén druppel is bij inname meestal voldoende. Daarom heeft een flesje met pipet de voorkeur. Met een druppelaar komt er vaak net iets meer uit. Neem alleen oliën in als het nodig is en altijd voor een korte periode.

Werking van etherische olie

Aromatherapie kent vele voordelen. U kunt er een oppepper van krijgen of juist van kalmeren. Mensen van alle leeftijden hebben baat bij aromatherapie. Het werkt ook preventief, omdat ze het immuunsysteem versterkt en de negatieve effecten van stress verlichten. Elke olie heeft haar eigen werking. Hierdoor zijn de essentiële oliën zo breed inzetbaar. Lees ook eens het artikel “Wat voor Invloed heeft etherische olie op ons?” 

Werking etherische olie via verdamping 

Met het verdampen van etherische oliën kun je emoties en gedrag beïnvloeden, de lucht zuiveren van microben, enkele vormen van hoofdpijn behandelen en verdamping is een effectieve methode bij bronchitis en verkoudheid. Voor elke toepassing zijn andere oliën nodig.

Etherische oliën voor Luchtzuivering 

De meest eenvoudige, maar efficiëntste methode van aromatherapie is verdamping van etherische oliën. De voordelen hiervan zijn een prettige geur, verdrijving onaangename geurtjes en desinfecterende oliën die de omgeving ontdoet van ziektekiemen, schimmels, bacteriën en virussen. Essentiële oliën met een krachtige micrododende en luchtzuiverende werking zijn onder andere: Citroen, Dennen, Eucalyptus, Grapefruit, Mandarijn, Sinaasappel, Teatree, Wierook en Zilverspar. Door de luchtzuiverende werking van deze oliën zijn de bovenstaande oliën zeer geschikt in de ziekenkamer of in de herstelperiode na ziekte. Door het vernietigen van de bacteriën en ziekmakende stoffen in de lucht kunnen mensen sneller herstellen. De essentiële olie Teatree en Eucalyptus blinken hierin het meest uit, terwijl Dennen juist uitblinkt in de lucht vrij maken van schimmelsporen.

Prettige werkklimaat op kantoor 

Naast luchtzuivering zorgt etherische olie voor een aangename sfeer, waarin mensen zich prettig voelen en zich beter voelen. Hierdoor kan de werk productiviteit verhoogd worden en ziekteverzuim verminderen. Hiervoor wordt in de ochtend verse citrusgeuren gebruikt, die langzaam overgaan en hout- en bloemoliën. De werkdag wordt afgesloten met weer een citrusgeur.

Aromatherapie olie bij meditatie en yoga

Etherische olie kunnen je helpen om op een diepere, snellere manier in een meditatieve staat te komen tijdens meditatie. De bekendste olie hiervoor is Sandelhout olie. Sandelhout opent het hart, bevordert vertrouwen en herstelt je energie balans. Als je geen diffuser hebt zou je ook Sandelhout hydrolaat in de kamer kunnen sprayen.

Een andere kijk op meditatie en yoga is om je geur te gebruiken om je chakra’s in balans te brengen. Er zijn verschillende oliën die bewezen aan één of meerdere chakra’s werken. Zo zou je elke yoga les/ sessie kunnen besteden aan elke keer een andere chakra.

Aromatherapie olie om de energie te zuiveren

In de oudheid werd gedacht dat boosheid, angst en ruzie negatieve psychische energie opwekten die de atmosfeer ongunstig beïnvloedden. Zeker mensen die gevoelig zijn voor energie kunnen deze energie duidelijk voelen en zelfs last van krijgen. Ook als je gaat verhuizen, kan de energie van de vorige bewoners nog voelbaar zijn. Hier is daarom altijd aanbevolen om een nieuw huis, maar ook op plekken waar je het gevoel hebt dat er negatieve energie hangt, te zuiveren.

In kerken en tempels wordt vaak niet voor niets wierook verbrand. Dit dient om de energie psychisch te zuiveren. Ook in de betere massagesalons en coachingspraktijken wordt dit gedaan. U kunt etherische olie in een olie brander of vernevelaar gebruiken om ruimtes met negatieve energie te zuiveren. De meest geschikte oliën hiervoor zijn: Jeneverbes, Wierook, Mirre, Cypress en Dennen olie.

Om je aura te reinigen doe je 2 druppels Jeneverbes tussen je handpalmen wrijven en vervolgens strijk je langs je aura. Dit is vooral effectief als je net tussen een mensenmassa hebt gestaan of in een drukke supermarkt gewinkeld hebt. aromatherapie etherische olie 

Essentiële olie als huidverzorging

Reiniging, hydratatie, huidverbetering en bescherming zijn in de huidverzorging grote thema’s. Zeker als we ouder worden kan onze huid wel een beetje hulp gebruiken.

Reiniging van de huid

Het effectief schoonmaken van je huid verwijdert vuil, talg, zweet, vuil, microben en huidschilfers. Veel commerciële zepen en gezichtsreiniging reinigen goed, maar tasten onze huid barrière aan. Hierdoor gaat de huid er op langer termijn op achteruit. Een goede effectieve reiniger laat de huidbarrière in tact. Ideaal zijn natuurlijke reinigers in de vorm van plantaardige vette oliën. Deze passen bij de natuurlijke huidvetten. Als je huid juist geïrriteerd is na het reinigen of gespannen aanvoelt, dan is dat een teken dat de vet balans verstoord is en dat een meer verzachtende reiniger beter is. Voorbeeld van natuurlijke gezichtsreinigers, die ook gewoon waterproof make-up remover zijn: Jojoba olie, Kokosolie, Druivenpitolie en Zoete Amandelolie. Benieuwd welke olie het beste past bij jouw huidtype: Lees dan het artikel: “Welke basisolie hoort bij mijn huidtype?“

Vaak gebruiken we na het reinigen van het gezicht een gezichtstonic voor verfrissing en om de PH-waarde van je huid in balans te brengen. Helaas zitten er in commerciële gezichtstonics vaak alcohol en andere chemicaliën voor onder andere de houdbaarheid. Dit heeft eveneens een averechts effect op de huid. Voor een natuurlijke gezichtsreiniging die de functie van de huid ondersteunt, gebruik dan een bloemen water (hydrolaat). Spray je gezicht in na het reinigen. De hydrolaten die voedend zijn voor de huid zijn:

• Helicryse water: bij zwellingen en bloeduitstortingen
• Jasmijn water: bij gecombineerde huid
• Lavendel water: Huid herstellend en verstevigend
• Oranjebloesem water: Voor egale, heldere, strakkere huid
• Rozenwater: Huidherstellend en verjongend, geeft de natuurlijke tint terug
• Sandelhout water: Hydrateert de huid en verbetert de circulatie
• Scharlei water: Bij vette huid en vermindert rimpels
• Teatree water: Bij acne en puistjes

Hydratatie (moisturizing) van de huid

Hydratatie is het vermogen van de huid om vocht op te nemen en vast te houden. Een droge huid is juist een gebrek aan vocht in de huidcellen. Dit komt voort uit een verstoring in de vetten van de huid barrière en de zogenaamde NMF’s; de NMF’s is een combinatie van aminozuren, melkzuren, ureum en zouten die helpen het vochtigheidsgehalte van de huid op peil te houden. Vochtverlies komt onder andere door: veroudering, lage luchtvochtigheid, kou en verhoogde zuurgraad.

Bij een droge huid helpt Jojoba olie, Kokos olie, Argan olie, Amandelolie en Sheabutter. Je kunt de olie of butter direct op de huid smeren of gebruiken in het gezicht, bijvoorbeeld om tegelijk je gezicht te reinigen. Alleen Kokosolie kan wat zwaar voelen in het gezicht door de sterke kokosgeur. aromatherapie etherische olie 

Inwendige werking van etherische olie

Essentiële olie als smaakstof

Etherische oliën komen van nature voor in groente, fruit, noten, thee en koffie, kruiden en specerijen. De oliën kunnen makkelijk aan recepten worden toegevoegd als smaakstof worden de oliën gebruikt. In de voedingsindustrie worden ze als smaakstof in producten toegevoegd. Je kunt er heerlijke thee of een dessert van maken.

Etherische olie als thee

Een manier om de olie op te nemen is om 1 druppel in honing op te lossen en toevoegen aan een glas heet water. Een druppel citroen essentiële olie in honing, toegevoegd aan heet water geeft een heerlijke thee! Andere oliën die geschikt zijn en een heerlijke thee opleveren zijn onder andere: Gember, Kruizemunt, Kamille, Lavendel en Pepermunt olie. De ene olie is meer geschikt voor inname dan de andere olie. Hier een lijst met etherische olie die makkelijk kunnen worden ingenomen en de inwendige werking van de betreffende olie.

Lijst met etherische olie en hun werking (inwendig)

• Cypress: Bij nerveuze hoestklachten
• Citroen: Ontgiftigend en immuunversterkend
• Eucalyptus: Bij ontsteking aan de luchtwegen
• Gember: Brengt spijsvertering op gang, detox
• Helicryse: Brengt de lever op gang
• Jeneverbes: Pijnverlichting en zenuwpijn
• Lavendel: Angstverminderend en bij slaapstoornissen
• Laurier: Stimulerend, anti-infectie
• Marjolein: Kalmerend
• Melisse: Verdiept de slaap
• Mirre: Pijn en ontstekingsreacties, verlichtend voor tandvlees
• Pepermunt: Bij misselijkheid, IBS, darmklachten en buikpijn
• Rozemarijn: Digestief (als afsluiter van de maaltijd om de spijsvertering op gang te brengen)
• Teatree: Bij Blaasontsteking
• Wierook: Bij immuunstoornissen en depressie